Dno Kalipso ponora, koje se nalazi u Jonskom moru i doseže dubinu od 5.112 metara, jedno je od najzagađenijih mesta na planeti. Na ovom ekstremnom dnu, istraživači su otkrili izuzetno visoke koncentracije morskog otpada, što ukazuje na sveprisutni problem zagađenja okeana. U okviru istraživanja, identifikovano je ukupno 167 predmeta, od čega je 148 potvrđeno kao otpad, dok se 19 predmeta smatra humanog porekla. Ovi nalazi su predstavljeni u studiji objavljenoj u časopisu „Marine Pollution Bulletin“, a među autorima su i stručnjaci iz različitih institucija, uključujući Univerzitet u Barseloni i Zajednički istraživački centar Evropske komisije.
Istraživački tim, koristeći podmornicu „Limiting Factor“, uspeo je da dođe do dna Kalipso ponora. Ova podmornica, koja je opremljena najsavremenijom tehnologijom, omogućila je snimanje i analizu stanja na morskom dnu. Otpad koji je pronađen na ovom mestu ukazuje na to da zagađenje nije ograničeno samo na obale ili pliće delove mora, već se akumulira i u najdubljim delovima Sredozemnog mora, koje je posebno osetljivo na ljudski uticaj.
Nalazi u Kalipso ponoru naglašavaju potrebu za hitnim globalnim akcijama kako bi se smanjio nivo okeanskog otpada. Istraživači ističu da promene u potrošačkim navikama i smanjenje otpada predstavljaju ključne korake u zaštiti mora i okeana širom sveta. Kanals, jedan od vodećih autora studije, objašnjava da otpad koji se pronalazi na dnu dolazi iz različitih izvora, kako sa kopna, tako i iz mora, a transportuje se različitim putevima, uključujući okeanske struje i direktno odbacivanje otpada.
Jedan od značajnih problema je lakoća transporta otpada, kao što je plastika, koja dolazi sa obala i može se naći u Kalipso ponoru, koji se nalazi samo 60 kilometara od obale. Dokazi o bacanju otpada sa brodova, uključujući vreće pune smeća, dodatno naglašavaju ozbiljnost situacije. Struje u Jonskom moru igraju ključnu ulogu u transportu otpada do ove jame, pri čemu površinski vrtlozi koncentrišu otpad i olakšavaju njegovo taloženje.
U analizi stanja u Kalipso ponoru, Kanals naglašava da „nijedan centimetar“ Sredozemnog mora nije čist od otpada. Kalipso ponor, kao zatvorena depresija, pogoduje nakupljanju otpada, dok slabe struje unutar nje dodatno olakšavaju taloženje. Pristup ovim dubokim morskim basenima predstavlja veliki tehnološki izazov. Podmornica „Limiting Factor“ je opremljena za prevoz dva putnika do najdubljih okeanskih rovova, a tokom istraživanja, tim je uspeo da pređe razdaljinu od 650 metara na dnu tokom 43 minuta.
Dok su istraživači koristili ovu sofisticiranu tehnologiju da izmere gustinu morskog otpada, nisu otkriveni značajniji uticaji na morski život, s obzirom na to da je morski život u tom području posebno oskudan. Našli su samo nekoliko vrsta riba i rakova, što ukazuje na to da zagađenje značajno utiče na ekosistem.
Sredozemno more se smatra jednim od najzagađenijih mora na svetu, a prethodne studije su identifikovale Mesinski moreuz kao područje sa najvećom gustinom morskog otpada. Ova situacija se dodatno pogoršava zbog velike gustine naseljenosti, intenzivnog pomorskog saobraćaja i raširene ribolovne aktivnosti u regionu. Dokazi prikupljeni u Kalipso ponoru mogli bi da pokrenu globalne napore, posebno u Sredozemlju, kako bi se smanjilo odlaganje otpada, posebno plastike, u prirodnom okruženju i na kraju u moru.
U skladu sa Globalnim ugovorom UN-a protiv zagađenja plastikom, istraživači pozivaju na hitne akcije kako bi se zaštitila mora i okeani od daljeg zagađenja. S obzirom na ozbiljnost situacije, potrebna su zajednička globalna rešenja kako bi se adresirao problem zagađenja i očuvala morska okruženja za buduće generacije.
