Stotine miliona ljudi u jugoistočnoj Aziji doživelo je 28. marta zemljotres magnitude 7,7 Rihtera, čiji je epicentar bio nedaleko od Mandaleja u Mjanmaru. Ovaj razoran zemljotres uzrokovao je velika razaranja u čitavim kvartovima, ostavljajući za sobom više od 2.700 poginulih, dok su procene Američkog geološkog zavoda ukazivale na mogućnost da će konačan broj žrtava biti znatno veći. Energija oslobođena tokom ovog zemljotresa može se uporediti sa snagom stotina nuklearnih eksplozija, a ekonomska šteta se procenjuje na desetine milijardi dolara.
Nedostatak adekvatnih mera zaštite od zemljotresa u zgradama širom regiona doprineo je razornom ishodu ove prirodne katastrofe. U pitanju je bio specifičan rascep poznat kao Sagaing, koji je pretrpeo značajan lom, oslobađajući ogromnu količinu akumulirane energije. Indijska tektonska ploča se sudarila sa Evroazijskom pre više od 45 miliona godina, a taj proces nastavlja da stvara napetosti u području Himalaja, uzrokujući periodične zemljotrese.
Seizmička aktivnost nije strana pojava samo u Mjanmaru. Postoje neka od najtrusnijih mesta na svetu, koja su često područja gde se sudaraju ili se pomeraju tektonske ploče. Japan, Indonezija, Čile, Kalifornija, Italija, Turska i Filipini su primeri takvih lokacija. Ova mesta dele zajedničku osobinu: nalaze se na granicama tektonskih ploča, što ih čini izrazito podložnim zemljotresima.
Jedna od najpoznatijih seizmičkih zona je Pacifički vatreni prsten, koji obuhvata područje oko Tihog okeana i dom je 90% svih zemljotresa na Zemlji. Zemlje poput Japana, Čilea, Perua, Meksika i Indonezije su podložne čestim potresima zbog sudara velikih tektonskih ploča. Japan, na primer, leži na spoju četiri ploče i doživljava hiljade manjih potresa godišnje, a jedan od najrazornijih zemljotresa u njegovoj istoriji bio je onaj iz Tohokua 2011. godine, koji je izazvao cunami i nuklearnu katastrofu.
Indonezija, koja se sastoji od više od 17.000 ostrva, takođe se suočava sa čestim zemljotresima i vulkanskim erupcijama zbog svoje pozicije između Indo-Australijske i Evroazijske ploče. Zemljotres u Acehu 2004. godine, magnitude 9,1, odneo je više od 230.000 života. Čile je poznat po tome što je domaćin najjačeg zabilježenog zemljotresa u istoriji, onog u Valdiviji 1960. godine, koji je imao magnitudu 9,5.
U Sjedinjenim Američkim Državama, Kalifornija je sinonim za zemljotrese zbog raseda San Andreas, gde se Pacifička i Severnoamerička ploča sudaraju. Kalifornija beleži desetine hiljada malih potresa godišnje, a veći zemljotresi, poput onog u San Francisku 1906. godine, ostavili su trajne posledice. Naučnici predviđaju da bi „Veliki potres“ mogao pogoditi ovu regiju u narednim decenijama.
Italija, koja se nalazi između Evroazijske i Afričke ploče, takođe je podložna čestim zemljotresima, posebno duž Apeninskog poluostrva. Zemljotresi u Akvili 2009. i Amatričeu 2016. godine pokazali su koliko je ova regija seizmički nestabilna.
Turska je još jedno ključno seizmičko područje, smešteno na Anatolijskoj ploči, koja je pod pritiskom između nekoliko drugih ploča. Zemljotresi u Izmiru 1999. i Kahramanmarašu 2023. godine svedoče o ranjivosti ove regije, koja je pod stalnim tektonskim stresom.
Filipini, smješteni na Filipinskoj ploči okruženi Pacifičkom, Evroazijskom i Indo-Australskom pločom, beleže hiljade potresa godišnje.
S obzirom na sve ove informacije, Srbija se ne mora brinuti o sličnim razornim zemljotresima. Seizmologinja Ana Mladenović naglašava da u Srbiji ne može doći do zemljotresa slične magnitude kao u Mjanmaru. Najbliže aktivno područje sudaranja je između Jadranske mikro ploče i Dinarida, što može uzrokovati manje zemljotrese, ali ne i katastrofalne kao što su ovi u jugoistočnoj Aziji. Srbi mogu da budu mirni, bar u bliskoj budućnosti.
