Obavljajući značajnu delatnost na teritoriji 25 gradova i opština Raškog, Rasinskog, Moravičkog i Zlatiborskog okruga, Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo slavi svoj 60. rođendan. Ova institucija, osnovana 1965. godine odlukom Skupštine kraljevačkog Sreza, ima za cilj sistematsku brigu oko očuvanja, proučavanja, valorizacije i prezentacije kulturnih spomenika.
Direktorka Zavoda, Katarina Grujović Brković, ističe važnost njihove misije: „Naša delatnost je pravna i tehnička zaštita nepokretnog kulturnog nasleđa koje je podeljeno na spomenike kulture, prostorne kulturno-istorijske celine, arheološka nalazišta i znamenita mesta.“ Ponosni su što na teritoriji koju pokrivaju imaju više od 300 nepokretnih kulturnih dobara, od kojih je 100 proglašeno za nepokretno kulturno dobro od velikog značaja, a više od 30 kao nepokretno kulturno dobro od izuzetnog značaja.
Zavod je takođe odgovoran za očuvanje vrednih kulturnih spomenika koji su upisani na UNESCO-ovu listu. Među njima su Stari Ras i Sopoćani, koji su upisani 1979. godine, srednjovekovni manastir Studenica, koji je na listu ušao 1986. godine, kao i srednjovekovni nadgrobni spomenici u okolini Bajine Bašte i Prijepolja, koji su postali deo svetskog nasleđa 2015. godine.
U okviru obeležavanja jubileja, planirano je otvaranje kuće u kojoj je smešten Zavod za posetioce, kada se steknu odgovarajući uslovi. Ova građanska kuća, koja datira s početka 20. veka, bila je u vlasništvu ugledne porodice Dimitrijević. Ovaj objekat, sa svojim karakteristikama srednjoevropske arhitekture i umetničkih stilova, biće otvoren za javnost kako bi posetioci mogli da vide deo istorije Kraljeva.
Pored toga, povodom jubileja biće priređena izložba pod nazivom „Dva života jedne kuće“, koja će biti posvećena porodici Dimitrijević i značaju ovog zdanja. Izložba će omogućiti posetiocima da se upoznaju s bogatom istorijom i tradicijom ovog prostora, kao i da razumeju kako su se kroz vekove menjale običaje i životne okolnosti građana Kraljeva.
Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo predstavlja ključnu instituciju u očuvanju kulturnog nasleđa Srbije. Njegovi zaposleni svakodnevno rade na očuvanju i valorizaciji kulturnih dobara, što uključuje istraživanje, dokumentovanje, kao i pravnu zaštitu. Uloga ovog zavoda je od esencijalnog značaja za očuvanje identiteta i kulturne baštine lokalnih zajednica.
U razgovoru sa direktorkom Grujović Brković, naglašava se i važnost edukacije i uključivanja mladih u aktivnosti zaštite kulturnog nasleđa. „Želimo da podstaknemo mlade da se uključe u naše projekte, kako bismo zajedno radili na očuvanju naše istorije i tradicije“, rekla je ona.
Tokom narednih meseci, Zavod planira različite aktivnosti i projekte koji će doprineti popularizaciji kulturne baštine Kraljeva i okoline. Očekuje se da će otvaranje kuće i izložbe privući pažnju kako lokalnog stanovništva, tako i turista, čime će se dodatno afirmisati značaj kulturnih dobara u ovom regionu.
Zavod za zaštitu spomenika kulture Kraljevo ne samo da čuva prošlost, već i gradi budućnost. Njihova posvećenost očuvanju kulturnog nasleđa i edukaciji novih generacija igra ključnu ulogu u očuvanju identiteta Srbije. U godini jubileja, s posebnim naglaskom na značaj porodice Dimitrijević, zavod nastavlja da inspiriše i ohrabruje zajednicu da ceni i čuva svoje kulturno nasleđe.
