U narednih 15 dana u Šumadijskom okrugu počinje skrining karcinoma pluća, što je najavio prof. dr Slobodan Milisavljević, grudni hirurg i direktor Univerzitetskog kliničkog centra (UKC) Kragujevac, na stručnom skupu posvećenom napretku u lečenju ove bolesti. Ovaj skup, koji je podržalo Ministarstvo zdravlja, okupio je više od pedeset lekara opšte medicine kao i specijalista iz oblasti pulmologije, grudne hirurgije, radiologije i onkologije.
Karcinom pluća predstavlja ozbiljan javnozdravstveni problem, s obzirom na to da se u Srbiji svake godine dijagnostikuje više od 7.000 novih slučajeva, dok više od 5.000 ljudi umre usled ove bolesti. Prema rečima stručnjaka, više od 70% pacijenata sa karcinomom pluća otkrije bolest u uznapredovalom stadijumu, što dodatno naglašava potrebu za ranom detekcijom. Karcinom pluća je najčešći i najsmrtonosniji oblik karcinoma u Srbiji, a čak 20 novih pacijenata oboli svakog dana, dok 13 njih gubi bitku sa ovom bolešću.
Skrining program će obuhvatiti osobe sa visokim faktorima rizika za obolevanje od karcinoma pluća, pre svega pušače u uzrasnoj grupi od 50 do 75 godina, koji nemaju simptome. Uključeni će biti i bivši pušači koji su prestali sa pušenjem unutar poslednjih 15 godina, kao i osobe sa pozitivnom porodičnom anamnezom malignih bolesti pluća. Da bi se ispunili kriterijumi za učestvovanje u skriningu, pušači bi trebali imati 30 godina pušačkog staža po kutiji cigareta ili 15 godina po dve kutije.
Skrining će biti dostupan svim stanovnicima sedam opština Šumadijskog okruga, a lekari u domovima zdravlja imaju zadatak da identifikuju pacijente koji ispunjavaju kriterijume tokom redovnih pregleda. Oni će zatim uputiti pacijente na početnu dijagnostiku u Službu za radiološku dijagnostiku UKC Kragujevac.
Sam postupak skrininga sprovodiće se pomoću niskodoznog CT aparata, koji omogućava brzu i bezbolnu dijagnostiku. Pregledi traju samo nekoliko minuta, a nakon očitavanja rezultata, multidisciplinarni tim stručnjaka – radiolog, pulmolog i grudni hirurg – donosi odluku o daljem praćenju ili dodatnoj dijagnostici.
Cilj ovog programa je značajno povećanje petogodišnjeg preživljavanja pacijenata obolelih od karcinoma pluća. Rano otkrivanje bolesti može značajno uticati na uspešnost lečenja i kvalitet života pacijenata. Tokom skupa istaknuto je da je pravovremena dijagnostika ključna za borbu protiv ove opake bolesti, što je razlog zašto je Srbija u velikoj meri fokusirana na implementaciju skrining programa.
Učesnici skupa su se složili da je edukacija lekara opšte prakse od suštinskog značaja, jer će oni biti prva tačka kontakta za pacijente koji potencijalno mogu biti u riziku. Njihova uloga u anketiranju pacijenata i prepoznavanju simptoma je od ključnog značaja za pravovremeno usmeravanje na potrebne dijagnostičke procedure.
Ovaj korak predstavlja značajan pomak u borbi protiv karcinoma pluća u Srbiji i ukazuje na posvećenost zdravstvenog sistema unapređenju javnog zdravlja i kvalitetu života građana. U narednim mesecima očekuje se da će skrining doneti rezultati koji će dodatno doprineti razumevanju i borbi protiv ove teške bolesti, kao i povećanju svesti o važnosti ranog otkrivanja.
