Otkriće „tamnog kiseonika“ pokreće nova razmišljanja o poreklu života na Zemlji

Slobodan Perić avatar

Naučnici su nedavno otkrili fascinantno otkriće u zoni Klarion-Kliperton u severnom Tihom okeanu. Metalne grudve na morskom dnu poznate kao noduli proizvode sopstveni kiseonik, nazvan „tamni kiseonik“. Ovo otkriće je prvi put ukazalo na to da se kiseonik može stvoriti bez prisustva živih organizama, što postavlja pitanje o našem razumevanju nastanka života na Zemlji. Istraživanje je objavljeno u časopisu „Nature Geoscience“.

Metalni noduli u zoni Clarion-Clipperton (CCZ) proizvode kiseonik u potpunoj tami i bez ikakve pomoći živih organizama. Ovo otkriće je došlo kao iznenađenje za istraživače jer su prethodne studije u dubokom moru pokazale samo potrošnju kiseonika, a ne i njegovu proizvodnju. Naučnici su otkrili da se kiseonik proizvodi putem elektrolize morske vode unutar nodula, gde se morska voda razdvaja na kiseonik i vodonik u prisustvu naelektrisanja.

Polimetalni noduli su česti na dnu mora između 3.000 do 6.000 metara ispod površine okeana. Ovi noduli sadrže različite metale kao što su gvožđe, mangan, kobalt, nikl, litijum i retke zemne metale. Naučnici su prvobitno proučavali potencijalne ekološke uticaje rudarenja nodula u CCZ, ali su otkrili ovu neverovatnu osobinu nodula da proizvode kiseonik.

Promene u koncentraciji kiseonika su merene na više lokacija koristeći eksperimentalne komore, a istraživači su bili iznenađeni ovim otkrićem. Conventionalno mišljenje je da su cijanobakterije proizvele kiseonik pre otprilike tri milijarde godina, što je omogućilo razvoj složenih oblika života na Zemlji. Međutim, ovaj pronalazak postavlja pitanja o tim pretpostavkama i otvara nova pitanja o evoluciji života.

Studija je delimično finansirana od strane The Metals Company, kanadske kompanije koja planira da započne eksploataciju nodula u CCZ sledeće godine. Ovo otkriće može imati široke implikacije za razumevanje ekosistema okeana i za budućnost rudarenja u dubokom moru. Naučnici u zapadnom Tihom okeanu nastavljaju sa istraživanjem kako bi bolje razumeli ovu fascinantnu karakteristiku nodula i njen uticaj na život u okeanu.

Slobodan Perić avatar