Evropska organizacija za nuklearna istraživanja, CERN, nedavno je obeležila 70. godišnjicu osnivanja uz veliku svečanost na visokom nivou kojoj je prisustvovalo 38 nacionalnih delegacija. Među gostima CERN-a bili su predsednik Republike Srbije i šefovi država i vlada iz Italije, Slovačke, Bugarske, Letonije i Švajcarske. Proslavi je prisustvovala i predsednica Evropske komisije, kao i mnogi naučni, politički i ekonomski lideri.
CERN je osnovan nakon Drugog svetskog rata iz vizije naučnika i političkih lidera sa misijom vraćanja izvrsnosti u naučna istraživanja u Evropu i negovanja međunarodne saradnje. Jugoslavija je bila jedna od 12 država-osnivača CERN-a. Kroz decenije rada, CERN je postigao mnoga ključna naučna otkrića, uključujući otkriće neutralnih struja 1973. godine, prenosioca slabe interakcije W i Z bozona 1983. godine, kao i otkriće Higsovog bozona 2012. godine u Velikom sudaraču hadrona (LHC).
Danas, CERN ima 24 države članice, 10 pridruženih članica, četiri posmatrača i više od 17.000 ljudi u zajednici, predstavljajući 110 nacionalnosti. Republika Srbija je postala punopravna članica CERN-a 2019. godine, a naši istraživači sarađuju sa CERN-om na brojnim projektima.
CERN je lider u istraživanju fizike visokih energija i nudi veliki doprinos naučnom i tehnološkom razvoju za dobrobit čovečanstva. Kroz otkrića i inovacije, poput proporcionalne komore za detekciju čestica i World Wide Web-a, CERN je promenio način na koji razumemo svet oko nas. Brojne tehnologije razvijene u CERN-u danas se koriste u različitim oblastima, poput medicinske dijagnostike i vazduhoplovstva.
Uz proslavu 70 godina postojanja, CERN radi na unapređenju postojećeg akceleratora koji će postati Veliki sudarač hadrona visoke luminoznosti, što će povećati mogućnosti za nova otkrića u fizici nakon 2030. godine. Trenutno se sprovode studije izvodljivosti za budući postrojenje, novi kružni kolajder (Future Circular Collider).
Kroz godine, zajednica CERN-a radi na otkrivanju misterija Univerzuma i pomaže u razumevanju materije i energije koje čine 95% Univerzuma, a koje još uvek nismo u potpunosti razumeli. CERN je primer uspešne međunarodne saradnje koja promoviše inkluzivnost u svetu nauke. Uz veliki značaj koji ima za nauku i tehnologiju, CERN suštinski predstavlja ljudsku genijalnost i sposobnost da prevaziđe granice ka zajedničkom cilju.
Ukupno, CERN je institucija od ogromnog značaja za razvoj nauke, tehnologije i međunarodne saradnje. Kroz decenije rada, CERN je postigao značajna naučna otkrića i inovacije koje su promenile naše razumevanje sveta i doprinele boljitku čovečanstva. U godinama koje dolaze, CERN će nastaviti da istražuje nepoznate delove Univerzuma i doprinosiće napretku nauke i tehnologije na globalnom nivou.
