Izložbe industrijskih dostignuća kroz istoriju
Preteča današnjih svetskih izložbi bila je „Velika izložba proizvoda industrija svih nacija“ održana u Londonu 1851. godine, koju je inaugurisala britanska kraljica Viktorija. Manifestacija je okupila 28 država i privukla čak šest miliona posetilaca, među kojima su bili poznati imena poput Čarlsa Darvina, Šarlote Bronte, Luja Kerola i Čarlsa Dikensa. Svetske izložbe danas predstavljaju globalne događaje sa ciljem pronalaženja rešenja za savremene izazove.
Kraljica Viktorija je prisustvovala i narednoj izložbi u Parizu 1855. godine, što je bio prvi poseta britanskog monarha francuskoj prestonici posle 400 godina. Na ovoj izložbi su se prvi put predstavile inovacije poput kosilice za travu i mašine za šivenje. U narednim godinama su predstavljeni brojni izumi kao što su telegraf, pisaća mašina, telefon, dizel motor, zvučni film, pokretne stepenice, rendgen, bežični telefon, faks mašina i mnogi drugi.
Kraljevina Srbija je prvi put učestvovala na Svetskoj izložbi u Antverpenu 1885. godine sa 302 izlagača, kao jedna od 25 zemalja učesnica. Svetske izložbe su poznate po naučnim inovacijama i umetničkim dostignućima, a predstavljamo nekoliko manje poznatih činjenica o ovim manifestacijama.
Američki proizvođač Heinz je na izložbi u Filadelfiji 1876. godine prvi put predstavio kečap, dok je na prvoj svetskoj izložbi na južnoj hemisferi u Melburnu 1880. godine broj posetilaca bio 1,5 puta veći od broja stanovnika grada. Naučnik Nikola Tesla je posetio izložbu u Parizu 1889. godine, za koju je izgrađen privremeni Ajfelov toranj. Na istoj izložbi je bio i Tomas Edison, Teslin rival.
Kompozitor Klod Debisi je na izložbi 1889. godine zahvaljujući fonografu prvi put čuo muziku sa ostrva Jave, što ga je inspirisalo za dalje stvaralaštvo. Na Svetskoj izložbi u Čikagu 1893. godine, američki predsednik Grover Klivlend je upalio 160 hiljada električnih sijalica, što je označilo pobedu naizmenične struje nad jednosmernom.
Na izložbi u Briselu 1935. godine publika je prvi put gledala crtane filmove u boji Volta Diznija, dok je jugoslovenski paviljon na izložbi u Briselu 1958. godine bio jedan od najupečatljivijih. Izložba u Šangaju 2010. godine je imala rekordnih više od milion posetilaca dnevno i ukupno 73 miliona posetilaca.
Beograd će 2027. godine biti domaćin Specijalizovane Svetske izložbe, koja će okupiti oko 3 miliona posetilaca. Specijalizovane izložbe, iako manje po obimu od svetskih, su podjednako važne za predstavljanje inovativnosti i kreativnosti. Posetioci će imati priliku da se upoznaju sa rešenjima za specifične izazove sa kojima se svet suočava.
