Naučnici su otkrili najstariji poznati trag prisustva vode u univerzumu, koji datira iz perioda od 100 do 200 miliona godina nakon Velikog praska. Ovo otkriće prebacuje vreme kada je voda mogla postojati u svemiru ranije nego što se prethodno verovalo. Ranije se smatralo da je voda nastala oko 780 miliona godina nakon nastanka svemira, ali nove kompjuterske simulacije sugerišu da su uslovi za život mogli postojati mnogo ranije.
Astrofizičar Danijel Vejlen sa Univerziteta u Portsmutu u Engleskoj ističe da su sastojci za život bili prisutni u gustim jezgrima oblaka koji su ostali nakon smrti zvezda. Dok je svemir pre oko 13,8 milijardi godina sadržavao većinom vodonik, helijum i malo litijuma, za stvaranje složenijih elemenata bile su potrebne zvezde. Srednje teški elementi poput ugljenika i kiseonika formiraju se unutar zvezda dok one stare, dok se drugi elementi stvaraju tokom eksplozija supernova ili sudara neutronskih zvezda.
Voda, kao slab molekul, zahteva određene uslove za svoj nastanak. Astronom Volker Brom sa Univerziteta u Teksasu napominje da je ključno pitanje da li su u ranom svemiru postojali uslovi za njen nastanak. Kako bi istražili mogućnost postojanja vode u najranijem svemiru, Vejlen i njegov tim su sproveli kompjuterske simulacije života i smrti prve generacije zvezda, koje su verovatno bile znatno veće i kraće živele od današnjih.
Simulacije su uključivale zvezdu mase 13 puta veće od Sunca i drugu koja je bila 200 puta masivnija. Kada su ove ogromne zvezde završile svoje kratke živote eksplozijama supernova, izbacile su u svemir elemente poput kiseonika i vodonika. Kako se materija izbačena tokom supernova širila i hladila, kiseonik je reagovao sa vodonikom i dihidrogenom, stvarajući vodenu paru u rastućim oblacima prašine i gasa.
Ovaj hemijski proces odvijao se sporo zbog niske gustine atoma u spoljnim delovima eksplozije supernove, što je smanjilo šanse za njihovo spajanje u kratkim vremenskim okvirima. Međutim, nakon nekoliko miliona godina, središnji delovi ostataka supernova su se dovoljno ohladili da omoguće formiranje vode. Tamo je voda počela da se brzo akumulira, jer je gustina čestica bila dovoljno visoka da se atomi susreću i reaguju.
Vejlen naglašava da „koncentracija vode u gustim strukturama menja pravila igre“. Iako ukupna masa formirane vode možda nije velika, ona je izuzetno koncentrisana u gustim jezgrima, koja su najinteresantniji delovi ostataka supernova jer se tu formiraju nove zvezde i planete. Na kraju simulacija, manja supernova proizvela je vodu u količini od trećine mase Zemlje, dok je veća stvorila ekvivalent od 330 Zemalja. Teoretski, ako bi se planeta formirala u jezgru ostataka veće supernove, mogla bi postati vodeni svet nalik našoj planeti.
Brom ukazuje na to da postoje indicije da je svemir mogao biti naseljiv već prilično rano, ali naglašava da sama voda nije dovoljna za nastanak života. Postavlja se pitanje koliko rano su se molekuli ugljenika i vodonika mogli spojiti da bi se stvorili molekuli života. Ovo otkriće otvara nova pitanja o razvoju života u svemiru i o uslovima potrebnim za njegovo postojanje.
S obzirom na to da su naučnici uspeli da dokažu postojanje vode u tako ranoj fazi svemira, ovo može promeniti naše razumevanje kako je život mogao započeti u univerzumu, naglašavajući važnost daljih istraživanja u ovoj oblasti. Ova otkrića predstavljaju značajan korak napred u astrobiologiji i razumevanju uslova potrebnih za život van Zemlje.
