Evropska unija danas je donijela odluku o ukidanju sankcija Violeti Kirovnoj Prigožinoj, majci preminulog lidera plaćeničke grupe Vagner Jevgenija Prigožina. Ova 84-godišnja žena je bila na listi sankcija EU od 2022. godine zbog svog učešća u firmama grupe „Konkord menadžment i konsalting“ i poslovanju porodice Prigožin.
Pored Prigožine, sa liste sankcija je skinut i ruski vozač Formule 1 Nikita Mazepin, sin poznatog ruskog biznismena i predsednika kompanije Uralhem Dmitrija Mazepina. EU je već u martu 2023. godine ukinula deo sankcija protiv Mazepina, ali njegov povratak u Formulu 1 bio je vezan za određene uslove, kao što je potpisivanje izjave o neutralnosti i miru i zabrana korišćenja finansijskih sredstava sankcionisanih osoba.
Evropska unija je istovremeno produžila sankcije usmerene protiv oko 2.300 osoba i entiteta koji su prema njenom mišljenju povezani sa ratom u Ukrajini.
Prigožina i Mazepin kao pripadnici visokog društva su bili pod pritiskom međunarodne zajednice zbog svojih veza sa kontroverznim grupama i poslovanjem koje se dovodi u vezu sa sukobima u Ukrajini. Ukinuće sankcija potvrđuje da su izvršeni određeni koraci prema normalizaciji odnosa i poboljšanju dijaloga između EU i Rusije.
Ipak, produženje sankcija protiv 2.300 osoba i entiteta ukazuje na to da Evropska unija i dalje smatra da postoji potreba za pritiskom na određene aktere vezane za sukobe u Ukrajini. Ove sankcije su namijenjene da ograniče poslovne aktivnosti, putovanja ili druge oblike saradnje sa osobama i entitetima koje se smatraju odgovornim za kršenje međunarodnog prava ili podsjećaju na potrebu poštovanja principa mira i suvereniteta drugih zemalja.
Uklanjanje Prigožine i Mazepina sa liste sankcija pokazuje da Evropska unija priznaje određene korake koje su ove osobe preduzele u cilju ispunjavanja uslova za ukidanje sankcija. Ovo može biti signal za druge osobe ili entitete da preduzmu odgovarajuće korake kako bi se oslobodili sankcija i vratili normalne poslovne odnose sa EU.
Uz to, ovaj potez može biti i korak ka popravljanju odnosa između EU i Rusije, koji su bili na niskom nivou poslednjih godina zbog sukoba u Ukrajini, Krimskog poluostrva i drugih regionalnih pitanja. Smanjenje tenzija i poboljšanje dijaloga između dve strane može doprinijeti stabilnijoj političkoj situaciji u regionu i otvoriti nove mogućnosti za saradnju u oblastima od zajedničkog interesa.
Uvođenje i ukidanje sankcija predstavlja važan mehanizam spoljne politike EU i sredstvo za zaštitu i promociju ljudskih prava, demokratije, vladavine prava i drugih vrednosti koje Unija promoviše. Odluka o sankcijama donosi se na osnovu analize situacije, dokaza o kršenju prava ili ponašanju koje se ne uklapa u standarde koje zagovara EU.
U tom smislu, ukidanje sankcija Violete Kirovnoj Prigožinoj i Nikiti Mazepinu može se smatrati kao potvrda da su ovi pojedinci ispunili uslove za ukidanje sankcija i da je njihovo ponašanje ili poslovanje sada u skladu sa standardima EU. Ovo može biti i podsticaj za druge osobe i entitete da preduzmu korake ka poboljšanju svog ponašanja u skladu sa zahtevima EU i da se oslobode eventualnih sankcija koje su na snazi.
Uvođenje sankcija može biti efikasan način međunarodnog pritiska na aktere koji krše ljudska prava, međunarodno pravo ili ugrožavaju regionalnu stabilnost. Međutim, ukidanje sankcija može biti i signal za normalizaciju odnosa i povratak normalnim poslovnim aktivnostima među državama ili subjektima koji su bile pod sankcijama.
Ukratko, odluka Evropske unije o ukidanju sankcija Violeti Kirovnoj Prigožinoj i Nikiti Mazepinu predstavlja važan korak ka normalizaciji odnosa i poboljšanju dijaloga između EU i Rusije. Ovo može biti signal i za druge osobe ili entitete da preduzmu korake ka ispunjavanju uslova za ukidanje sankcija i povratak stabilnosti i normalnosti u bilateralnim odnosima.
