Školski brod “Jadran”, koji ima bogatu istoriju sa 24 međunarodna krstarenja i više od devet decenija postojanja, predstavlja simbol pomorske tradicije. Ovaj brod, koji se koristi kao škola pod jedrima, klasifikovan je kao ratni brod, a ne trgovački, što ima značajne pravne posledice. Ratni brodovi, kao što je “Jadran”, nemaju matičnu luku kao trgovački brodovi. Ovo je naglasio Siniša Luković, poznati novinar i publicista, koji je istakao da izjava ministra Grlića-Radmana o Splitu kao matičnoj luci “Jadrana” nema pravnu osnovu.
Luković objašnjava da se ratni brodovi upisuju u Flotnu listu pripadajuće Ratne mornarice, a ne u određene luke. Prema njegovim rečima, Hrvatska i njen savjetnik nemaju dokumentaciju koja bi potvrdila da je “Jadran” ikada bio upisan u Split ili bilo koju drugu luku u Hrvatskoj. Ovaj brod je prvi put upisan u flotnu listu Kraljevske mornarice Jugoslavije 19. avgusta 1933. godine, kada se fizički nalazio u Tivtu.
Analizirajući pravni status “Jadrana”, Luković se poziva na Aneks A Sporazuma o sukcesiji SFRJ, koji su 29. juna 2001. godine potpisale Hrvatska i tadašnja SRJ. U članu 3 tog aneksa se navodi da će pokretna materijalna državna imovina SFRJ preći na državu sukcesora prema teritoriji na kojoj se nalazila kada je ta država proglasila nezavisnost. Hrvatska je nezavisnost proglasila 25. juna 1991. godine, a “Jadran” nije bio na njenoj teritoriji jer se nalazio u Tivtu na generalnom remontu.
Čak i da su radovi na “Jadranu” bili okončani prema planu, brod bi se vratio u more tek u aprilu 1992. godine, što je bilo nakon što je Hrvatska već postala nezavisna država. U tom periodu, “Jadran” se nikada nije nalazio na hrvatskoj teritoriji.
Pravni kontinuitet SRJ kao potpisnice Sporazuma o sukcesiji nasledila je Republika Srbija nakon referenduma i nezavisnosti Crne Gore 2006. godine. Članovi dve države su se dogovorili o vlasništvu “Jadrana” u sporazumu koji su potpisali predsednici Boris Tadić i Filip Vujanović, čime je Crna Gora postala legitimni vlasnik ovog broda.
Ministar Grlić-Radman i njegova savetnica dr Vanda Babić-Galić pozivaju se na član 4 Aneksa A Sporazuma o sukcesiji, koji omogućava razdvajanje vojne imovine između država-successora. Međutim, Luković ukazuje na problem koji Hrvatska ima u vezi sa “Jadranom”. On napominje da Crna Gora nije sukcesor SFRJ, već da je taj status imala SCG, čiji pravni kontinuitet baštini Srbija. Član 4. propisuje da se vojna imovina koja je korišćena u civilne svrhe deli prema teritorijalnom principu, a “Jadran” je često korišćen za civilne svrhe, uključujući školske krstarenja i filmske produkcije.
Luković zaključuje da je jasno da Crna Gora ima čvrste pravne osnove da tvrdi svoj status vlasnika “Jadrana”. On poziva crnogorsku vladu da jasno i bezuslovno odbaci bilo kakve pregovore o “Jadranu” sa Hrvatskom, ističući da je ovo pitanje već rešeno kroz ranije dogovore između Crne Gore i Srbije.
Na kraju, Luković smatra da je važno da se ova situacija razjasni i da Crna Gora sačuva svoj integritet i samopoštovanje u međunarodnim odnosima, posebno kada je reč o pitanjima koja se tiču njene pomorske tradicije i prava.
